EndeavourOS, Arch Linux tabanlı tamamen ücretsiz ve açık kaynaklı bir işletim sistemidir. Yeni Linux kullanıcılarının kurulumunu ve kullanımını kolaylaştırmak amacıyla Arch Linux işletim sistemine daha kullanıcı dostu olacak şekilde hazırlanmıştır.
EndeavourOS, hafif ve kullanımı kolay olmasıyla bilinen Xfce masaüstü ortamını kullanır. Firefox web tarayıcısı, LibreOffice ve VLC medya oynatıcısı gibi önceden yüklenmiş ihtiyaçlarınıza yönelik temel uygulama ve yardımcı program yüklü gelmektedir.
Şunu da belirtmeliyim ki EndeavourOS işletim sisteminde periyodik güncellemeler veya sürümler halinde yayınlanmak yerine, güncellemelerin ve yazılım paketlerinin sisteme sürekli olarak arka planda yüklenen sürüm modeli kullanır. Bu özellikte kullanıcıların her zaman en güncel yazılım ve özelliklere sahip olmalarını sağlar. Aynı zamanda sistemin daha sık güncelleme ve bakım gerektirebileceği anlamına gelir.
Grafiksel kurulum ekranı ve kullanıcı dostu bir masaüstü ile hem kurulumu ve hem de kullanımı kolay olacak şekilde tasarlanmıştır. Linux kullanmaya yeni başlayanlardan deneyimli Linux kullanıcılarına kadar her kesime hitap eder. Dizüstü bilgisayarlar, masaüstü bilgisayarlar ve sunucular dahil olmak üzere çeşitli donanım platformlarında kullanılabilir.
Bu rehberimizde ise hep birlikte EndeavourOS Kurulum aşamalarını beraber inceleyeceğiniz. Eğer hazırsanız daha fazla uzatmadan başlayalım :)
Kurulum ekranına geçmeden önce kurulum aşamasını tamamlamamız gerekiyor. Bu bölümde hem küçük çapta Endeavour OS İncelemesi yapmış olacağız hem de kuruluma başlamak için gerekli dosyalarımızı hazırlamış olacağız.
- Öncelikle EndeavourOS indirme sayfasında giriş yapalım.
- Karşınıza gelen ekranda “You can download it here” bölümünün hemen altında kurulum için gerekli olan en güncel ISO dosyası yer alacaktır.
- Herhangi bir sunucuyu seçerek indirme işlemine başlayabilirsiniz.
- İndirme işlemi tamamladıktan sonra ISO dosyasını USB Flash bellek yada CD / DvD gibi ön yüklenebilir bir araca yazdırın.
- Eğer ön yüklenebilir dosya hazırlama hakkında bilginiz yoksa daha önce hazırladığımız “Rufus Nedir, Nasıl Kurulur ve Kullanılır?” rehberimize göz atabilirsiniz.
ISO görüntüsünü indirdikten sonra, Etcher veya Rufus gibi yazdırma programı kullanarak USB flash sürücü veya DVD gibi önyüklenebilir bir ortam dosyası oluşturabilirsiniz. Kurulum dosyası hazırlama sürecimiz bu kadar kısaca EndeavourOS’un olumlu ve olumsuz yönlerine de bir göz atalım.
Neden EndeavourOS’u Tercih Etmelisiniz?
- Arch Linux tabanlıdır: EndeavourOS, basitliği, kararlılığı ve performansı ile bilinen popüler bir dağıtım olan Arch Linux alt yapısını kullanır.
- Aktif Topluluk: Linux dağıtımlarının en önemli faktörlerinden biriside büyük ve aktif bir geliştirici topluluğunun olmasıdır.
- Kurulumu ve kullanımı kolaydır: EndeavourOS, grafiksel kurulum ekranı ve kullanıcı dostu bir masaüstü arayüzü basitleştirilmiştir. Kullanımı kolay olacak şekilde tasarlanmıştır.
- Neredeyse tüm yazılımlarla uyumlu çalışır: Temel olarak tarayıcı, metin editörü, medya araçları yüklü olarak gelir. Bunlar haricinde ihtiyacınıza yönelik neredeyse tüm yazılımları çalıştırır.
- Özelleştirilebilir: EndeavourOS, çok sayıda yapılandırma seçeneği ve çeşitli yazılım paketleri ile son derece özelleştirilebilir. Kullanıcılar işletim sisteminin görünümünü ve davranışını kendi tercihlerine göre kolayca özelleştirebilir.
- Hafiftir: Hızlı ve verimli olmasıyla bilinen hafif Xfce masaüstü ortamını kullanır. Eski veya donanımsal açıdan zayıf bilgisayarlar da kullanılabilir.
- Ücretsiz ve açık kaynaklıdır: EndeavourOS’u indirmek ve kullanmak ücretsizdir. Kaynak kodu kullanıcıların değiştirmesi ve dağıtması için kullanılabilir.
İyi güzelde peki bu işletim sisteminin hiç mi kötü yanı yok dediğinizi duyar gibiyim. Biraz da olumsuz yanlarına göz atalım :)
EndeavourOS’un Dezavantajları Nelerdir?
- Biraz teknik bilgi gerektirir: Arch Linux tabanlı açık kaynaklı bir işletim sistemi olan EndeavourOS, bazı işletim sistemlerine göre daha fazla teknik bilgi ve uzmanlık gerektirebilir. Kurulumu ve kullanımı kolay olacak şekilde tasarlanmış olsa da kullanıcıların sistemi etkin bir şekilde kullanmak ve bakımını yapmak için bölümleme, önyükleyiciler ve paket yönetimi gibi temel kavramlara aşina olmaları gerekebilir.
- Daha fazla bakım gerektirebilir: EndeavourOS arka planda sürekli güncellenen bir yapıya sahip olduğundan diğer işletim sistemlerine kıyasla daha sık güncelleme ve bakım gerektirebilir. Kullanıcıların, sistemlerinin güvenli ve kararlı olmasını sağlamak için en son güncellemeleri ve yamaları takip etmeleri gerekecektir.
- Sınırlı donanım desteği: EndeavourOS her tür donanımla uyumlu olmayabilir ve kullanıcıların belirli donanım bileşenlerinin düzgün çalışmasını sağlamak için sürücüleri manuel olarak yüklemeleri veya ek yapılandırma yapmaları gerekebilir. Linux’da driver kurulumları Windows’ta ki kadar kolay olmadığı için ilk maddede bahsettiğim gibi teknik bilgi gerektirebilir.
- Kişisel kullanımınız için uygun olmayabilir: Özel tercihlerinize bağlı olarak, EndeavourOS günlük kullanımdaki ihtiyaçlarınızı karşılayamayabilir.
| Web | Mimari | Temeli | İSS |
|---|---|---|---|
| https://endeavouros.com | aarch64, x86_64 | Arch | Linux |
Adım Adım EndeavourOS Kurulumu
Kurulum diskimizi hazırladıysak artık EndeavourOS kurulumuna başlayabiliriz. USB Belleğinizi yada DvD’yi bilgisayarınıza taktıktan sonra yeniden başlatın. Başlangıçta (bilgisayarınızın türüne göre değişir) F2, DEL, F8 tuşlarına basın. Açılan boot ekranında kurulum medyasını seçin.
Bu aşamada bizim kullanacağımız iki seçenek olacaktır.
- Boot EndeavourOS Default (x86_64): Standart kurulum seçeneğidir.
- Boot EndeavourOS Nvidia Nonfree new cards non hybrid: Nvidia model ekran kartı kullanan kullanıcıların seçmesi gereken kurulum seçeneğidir.
Eğer Nvidia ekran kartı kullanıyorsanız 2. kullanmıyorsanız 1. seçeneği seçerek kurulum işlemine başlayın.
Hoş geldiniz ekranında bizi işletim sistemini hangi dil ile kullanacağını sorulmakta. Türkçe veya alternatif bir dil seçerek işleme devam edelim.
Sonraki aşamada ise saat dilimini ayarlamak için konumunuz sorulmakta. Türkiye’de yaşıyorsanız İstanbul’u seçerek devam ediyoruz.
Klavye düzenine geldiğimiz ise model, dil ve klavye düzen seçeneğini seçebilirsiniz. EndeavourOS bunu otomatik olarak algılar eğer algılamaz ise yukarıdaki resimde gösterdiğim şekilde kendiniz düzenleyebilirsiniz.
Disk bölümleme aşamasına geldiğimizde ise burası biraz kritiktir. Eğer tertemiz bir kurulum istiyorsanız yukarıda gösterdiğim şekilde “Diski sil” seçeneğini seçebilirsiniz. Eğer farklı bir işletim sisteminin yanına alternatif kurulum yapmak istiyorsanız “Elle Bölümlendirme” seçeneğini seçip kurulmasını istediğiniz diski seçin.
Bu aşamada ise Linux işletim sistemlerinin olmazsa olmazı kullanıcı adı ve şifre bölümü sorulmakta. İlgili kutucukları doldurun. Hemen alt tarafta üç farklı seçenek bulunacaktır. Eğer kişisel bir kullanım için kuruyorsanız “Yönetici ile kullanıcı aynı şifreyi kullansın” seçeneğini işaretleyebilirsiniz.
Artık son aşamaya geldik. Bu ekranda ise tercihlerinizin özetini göreceksiniz. Eğer herhangi bir sorun yoksa öncelikle sağ alttaki “Yükle” butonuna tıklayın. Karşınıza gelen uyarı penceresinde ise “Şimdi yükle” seçeneğine tıklayarak kurulumu başlatın.
Bu aşamada bilgisayarınızın donanım özelliklerine bağlı olarak kurulum süreci 5 ila 15 dakika arasında değişiklik gösterebilir.
Kurulum süreci tamamladıktan sonra flash / dvd’yi bilgisayarınızdan çıkarın. “Sonraki” butonuna tıkladığınızda bilgisayarınız yeniden başlatılacak ve EndeavourOS ekranı karşınıza gelecektir.
Sıkça Sorulan Sorular
EndeavourOS’u yüklemek için web sitesinden ISO dosyasını indirmeniz, Etcher veya Rufus gibi bir yardımcı program kullanarak önyüklenebilir ortam oluşturmanız gerekir. Daha sonra EndeavourOS’u bilgisayarınıza yüklemek için yukarıdaki adımları izleyebilirsiniz.
EndeavourOS, yeni güncellemelerin ve yazılım paketlerinin arka planda sürekli güncel tutulmasını sağlar. Harici olarak sisteminizi güncellemek için EndeavourOS ile birlikte gelen Pacman paket yöneticisini kullanabilirsiniz. Bunun içinse terminali açın ve sudo pacman -Syu kodunu girin. Bu kod sisteminizi en son sürüme güncelleyecektir.
EndeavourOS’da yazılım paketlerini yüklemek, güncellemek ve kaldırmak için kullanabileceğiniz Pacman adlı bir paket yöneticisi bulunuyor. Yöneticide bulunmayan harici bir program yüklemek içinse terminali açın ve sudo pacman -S uygulama_adi kodunu girin. “uygulama_adi” yerine yüklemek istediğiniz paketin adını yazın.
Bu işletim sistemi son derece özelleştirilebilir olacak şekilde tasarlanmıştır. Masaüstü arka planını ve temasını değiştirme, ek yazılım ve yardımcı programların yüklenmesi, masaüstü ortamını ve pencere yöneticisini özelleştirme, yapılandırma dosyalarının ve ayarlarının değiştirilmesi gibi birçok özellik dahildir.
Kesinlikle evet. Arch alt yapısını kullandığı için en popüler Linux dağıtımlarından birisidir. Sorunlarınıza kolaylıkla yardım alabileceğiniz aktif forumlar, wiki sayfaları ve rehber içerikleri bolca bulunmaktadır.
